Checklist 18 jaar

1. DigiD aanvragen

Met je DigiD laat je zien wie je bent als je online zaken regelt met de overheid. Voor veel digitale aanvragen, zoals je studiefinanciering of zorgtoeslag, heb je een DigiD nodig. Met een persoonlijke DigiD log je veilig in op websites van de overheid en blijven je persoonlijke gegevens goed beschermd.

Je vraagt je eigen DigiD gratis aan via de website van DigiD (Deze link gaat naar een externe website) of in de DigiD app (Deze link gaat naar een externe website). Vraag je DigiD op tijd aan. Je kan het namelijk niet direct gebruiken. Nadat je DigiD hebt aangevraagd, krijg je binnen 3 werkdagen een brief met activatiecode.
Tip! Download de DigiD app (Deze link gaat naar een externe website). Dit is de makkelijkste manier om veilig in te loggen. Je hoeft geen ingewikkeld wachtwoord meer te onthouden. Alleen een pincode die je zelf kiest.
Heb je hulp nodig bij het regelen van je DigiD? Zoek dan hulp bij het Informatiepunt Digitale Overheid (IDO). Hier kan je hulp krijgen bij het regelen van DigiD, toeslagen en andere overheidszaken. Kijk voor meer informatie op de website van het Informatiepunt (Deze link gaat naar een externe website).

2. Zorgverzekering afsluiten

Iedereen vanaf 18 jaar moet verplicht een (eigen) zorgverzekering hebben. Je kan je meeverzekeren bij je ouders of zelf een verzekering afsluiten.

Je sluit een zorgverzekering online af. Je betaalt een vast bedrag per maand voor je zorgverzekering. Dit heet je premie. Je kan zelf kiezen bij welke verzekeraar je je zorgverzekering afsluit. Op de pagina van zorgverzekeringen op de website van de Consumentenbond (Deze link gaat naar een externe website) kan je verzekeringen vergelijken. Ook kan je rechtstreeks kijken op de website van de zorgverzekeraar van jouw keuze.

Je zorgverzekering dekt je ziektekosten en bestaat uit een basisverzekering. De basisverzekering dekt de kosten voor bijvoorbeeld de huisarts, anticonceptie en sommige medicijnen. Verwacht je meer zorg nodig te hebben? Denk hierbij aan fysiotherapie, tandartskosten of kosten voor brillen of lenzen. Sluit dan een aanvullende verzekering af, zodat je voor deze kosten aanvullend verzekerd bent. Je betaalt dan wel meer premie.

Let op! Als je zorg nodig hebt moet je minimaal de eerste € 385 die je per jaar aan zorgkosten maakt zelf betalen. Dat heet het eigen risico. Zijn je kosten hoger? Dan betaalt je zorgverzekeraar die kosten. Voor sommige zorg betaal je geen eigen risico, zoals de huisarts, kraamzorg of wijkverpleging.

Je kan van de overheid geld krijgen om de kosten voor je zorgverzekering te betalen. Dit heet zorgtoeslag. Verderop in dit overzicht lees je meer over zorgtoeslag.

Ga voor meer informatie naar de pagina van zorgverzekering op de website van ''18 jaar, en nu?'' (Deze link gaat naar een externe website). Kom je er niet uit? Dan kan je ook bellen, chatten of mailen met de Zorgverzekeringlijn (Deze link gaat naar een externe website).

3. Zorgtoeslag aanvragen

Heb je een zorgverzekering afgesloten? Grote kans dat je geld terug kan krijgen van de Belastingdienst om je zorgverzekering te betalen. Dit heet zorgtoeslag. Of en hoeveel je krijgt hangt af van je inkomen. Ook als je bij je ouders verzekerd blijft kan je recht hebben op zorgtoeslag.

Let op: zorgtoeslag moet je zelf aanvragen bij de Belastingdienst. Doe dit uiterlijk op de 1e dag van de maand waarin je 18 jaar wordt, zodat je op tijd je geld krijgt. Vraag je je zorgtoeslag later aan? Geen probleem! Je moet dan alleen langer wachten op je geld.

Je kan zorgtoeslag aanvragen op de website van de Belastingdienst. Hiervoor heb je je DigiD nodig. Kijk op de pagina van zorgtoeslag op de website van de Belastingdienst (Deze link gaat naar een externe website) hoe je zorgtoeslag aanvraagt.

Je ontvangt je zorgtoeslag meestal rond de 20e dag van de maand op je betaalrekening. De premie van je zorgverzekering betaal je meestal rond het eind van de maand. Let op dat je het geld van je zorgtoeslag dus niet aan iets anders uitgeeft. Zorg dat er genoeg geld op je rekening staat voor de automatische incasso van jouw zorgverzekering.

Let op! Word je inkomen verhoogd? Geef het meteen door aan de Belastingdienst en voorkom dat je moet terugbetalen. Hoeveel toeslag je krijgt hangt namelijk af van hoeveel je verdient. Heb je meer toeslag gekregen dan waar je recht op had, dan moet je terugbetalen. Meer informatie vind je op de pagina van toeslagen op de website van de Belastingdienst (Deze link gaat naar een externe website).

Geef het ook door aan de Belastingdienst als je gaat samenwonen. Dan heb je een toeslagpartner en verandert de hoogte van je toeslag.

Heb je hulp nodig bij het aanvragen van je zorgtoeslag? Zoek dan hulp bij een toeslagenservicepunt, zoals bij de Wijkwinkel in Vianen. Op de pagina van ''Adres van een toeslagenpunt zoeken'' op de website van de Belastingdienst (Deze link gaat naar een externe website) kan je het adres van een toeslagenservicepunt in de buurt zoeken.

4. Tegemoetkoming scholieren aanvragen

Als je 18 jaar wordt en je nog op de middelbare school zit, kan je een tegemoetkoming scholieren aanvragen. Deze tegemoetkoming komt in plaats van de kinderbijslag en het kindgebonden budget die je ouders ontvingen tot dat jij 18 jaar werd. Met dit geld kan je je voltijd opleiding aan het voortgezet onderwijs betalen.

De tegemoetkoming bestaat altijd uit een basisdeel, de basistoelage. Als je ouders niet of weinig kunnen meebetalen aan je opleiding, kan je ook een aanvullende toelage aanvragen. De hoogte van het bedrag hangt af van of je bij je ouders woont of dat je op jezelf woont. De basistoelage en de aanvullende toelage hoef je niet terug te betalen.

De tegemoetkoming voor scholieren vraag je aan via DUO. Op de pagina van tegemoetkoming scholieren op de website van DUO (Deze link gaat naar een externe website) vind je meer informatie.

5. Studiefinanciering aanvragen: lening/collegegeldkrediet/aanvullende beurs/studenten OV

Als je op je 18e een voltijd- of duale opleiding aan het mbo, hbo of universiteit volgt, kan je studiefinanciering aanvragen. De regels hiervoor verschillen per opleiding. Studiefinanciering bestaat uit 4 onderdelen:

1. Lening

Je kan een lening aanvragen om je collegegeld mee te betalen. Let op! Een lening moet je altijd terugbetalen.

2. Collegegeldkrediet

Als je studeert aan een hbo of universiteit kan je extra lenen om je collegegeld te betalen. Dit is collegegeldkrediet. Dit is een lening en moet je uiteindelijk weer terugbetalen. Kijk altijd eerst of je recht hebt op een aanvullende beurs.

3. Aanvullende beurs

Afhankelijk van het inkomen van je ouders, kan je recht hebben op een aanvullende beurs. Je aanvullende beurs wordt een gift als je binnen 10 jaar je diploma behaalt.

4. Studenten OV

Met het studentenreisproduct reis je gratis of met korting met het openbaar vervoer, zoals de bus, trein, metro of tram. Je kan het studentenreisproduct aanvragen via de pagina van studentenreisproduct op de website van DUO (Deze link gaat naar een externe website). Daarnaast moet je een persoonlijke OV-chipkaart aanvragen om je studentenreisproduct te kunnen gebruiken. Je kan een OV-chipkaart aanvragen via de pagina persoonlijke OV-chipkaart op de website van OV-chipkaart (Deze link gaat naar een externe website). In de Mijn omgeving op de website van het Studentenreisproduct (Deze link gaat naar een externe website) koppel je het nummer van je persoonlijke OV-chipkaart aan jouw gegevens. Het studentenreisproduct wordt dan voor je klaargezet op een ophaalautomaat waar jij het op je OV-chipkaart kunt laden. Kom je er niet uit? Volg het stappenplan op de website van het Studentenreisproduct (Deze link gaat naar een externe website).

Studiefinanciering gaat direct in als je gaat studeren. Meestal is dit per september. Je krijgt altijd aan het eind van elke maand het geld op je rekening.

​​​​​Studiefinanciering vraag je aan door in te loggen in Mijn DUO (Deze link gaat naar een externe website). Om in te loggen heb je je DigiD nodig.

Stop je met je studie, ben je klaar met studeren of wissel je van opleiding? Geeft dit dan zo snel mogelijk door aan DUO via Mijn DUO.

6. Bankzaken regelen

Voor bijvoorbeeld je studiefinanciering, salaris en toeslagen is het noodzakelijk dat je een rekeningnummer hebt. Misschien heb je al een jongerenrekening en/of spaarrekening die je ouders/verzorgers voor jou hebben geopend. Als je 18 jaar wordt, zet de bank je jongerenrekening vaak meteen om in een ‘gewone’ betaalrekening. Vanaf je 18e ben je zelf verantwoordelijk voor deze rekening(en). Meestal stuurt de bank je hierover een brief voordat je 18 wordt.

Een bankrekening mag je vanaf je 18e ook zelf openen. Je ouders kunnen nu niet meer standaard meekijken op jouw rekening.

7. Inschrijven voor een woning

Vanaf je 18e kan je je inschrijven voor het huren van een (sociale) woning. Dit kan bij één of meerdere woonruimteverdeelsystemen. In Vijfheerenlanden zijn dit WoningNet regio Utrecht (Deze link gaat naar een externe website) en Woongaard (Deze link gaat naar een externe website). Op deze websites vind je onder andere een overzicht van de sociale huurwoningen van LEKSTEDEwonen (Deze link gaat naar een externe website), KleurrijkWonen (Deze link gaat naar een externe website) en Fien Wonen (Deze link gaat naar een externe website). Ook als je op dit moment niet op zoek bent naar een huurwoning, kan het wel handig zijn om je alvast in te schrijven. Vaak zijn er lange wachtlijsten voor een sociale huurwoning. Als je staat ingeschreven bij een woonruimteverdeelsysteem bouw je punten op. Wanneer meerdere mensen geïnteresseerd zijn in een woning, heeft degene met de meeste punten voorrang.

Je kan ook een woning huren via een makelaar. De huur van deze woningen is vaak iets hoger, omdat dit woningen in de vrije sector zijn. Hierbij wordt niet gekeken naar een puntentelling.

8. Huurtoeslag aanvragen

Woon je op jezelf? Dan kan je recht hebben op huurtoeslag. Dit is een bedrag dat je van de overheid ontvangt om een deel van de huur mee te betalen. Je hebt recht op huurtoeslag als je een zelfstandige woning (met eigen toegangsdeur) huurt, je huurprijs niet hoger is dan de huurgrens en je inkomen en vermogen onder de grens liggen.

Huurtoeslag krijg je niet automatisch. Je vraagt je huurtoeslag aan via de pagina van huurtoeslag op de website van de Belastingdienst (Deze link gaat naar een externe website).

Let op! Wijzigt je inkomen? Geef dit dan direct door. Dit doe je door in te loggen op Mijn Toeslagen op de website van de Belastingdienst (Deze link gaat naar een externe website). De hoogte van je huurtoeslag hangt namelijk af van je inkomen.

Heb je hulp nodig bij het aanvragen van je huurtoeslag? Zoek dan hulp bij een toeslagenservicepunt, zoals bij de Wijkwinkel in Vianen. Op de pagina van ''Adres van een toeslagenpunt zoeken'' op de website van de Belastingdienst (Deze link gaat naar een externe website) kan je het adres van een toeslagenservicepunt in de buurt zoeken.

9. Geld verdienen

Nu je 18 jaar bent moet je steeds meer zelf betalen. Tijd voor een (bij)baan! Ga langs bij bedrijven in de buurt (zoals een supermarkt of winkel) en uitzendbureaus. Of kijk op vacaturesites voor een leuke (bij)baan. Neem contact op met Gro-up Buurtwerk (Deze link gaat naar een externe website) of het Jongerenloket van Avres (Deze link gaat naar een externe website) als je hulp wilt bij het zoeken van een (bij)baan of bij het solliciteren.

10. Krijg je nu jeugdhulp?

Nu je 18 jaar bent kan de hulp die je krijgt anders geregeld worden. Ga met je hulpverlener in gesprek hoe de hulp vanaf je 18e wordt geregeld.

11. Keuze maken over orgaandonatie

Nu je 18 jaar bent sta je ingeschreven in het Donorregister. In het Donorregister kan je aangeven of je jouw organen en weefsels na je overlijden wilt doneren. Op de website van het Donorregister (Deze link gaat naar een externe website) kan je je keuze invullen. Het is belangrijk dat je een keuze invult. Doe je dat niet? Dan kom je er automatisch in te staan met ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’.

12. Aangifte inkomstenbelasting doen

Heb je op dit moment een (bij)baan bij een supermarkt, in de horeca of heb je een andere baan in loondienst? Dan moet je belasting betalen. Iedereen die in Nederland werkt, betaalt verplicht belasting over zijn inkomen (inkomstenbelasting). Meestal houdt je werkgever een bedrag in op je salaris (loonheffing). Dit is een voorschot aan de Belastingdienst. Mogelijk krijg je nog geld hiervan terug.

Doe je belastingaangifte? Dan bekijkt de Belastingdienst of je al genoeg inkomstenbelasting hebt betaald. Wat er te veel is ingehouden op je loon krijg je terug. Belastingaangifte doe je altijd over een jaar dat al is afgelopen. Je kunt tot 5 jaar terug aangifte doen.

Heb je een eigen onderneming, of ben je zzp’er? Dan heb je over je omzet nog geen belasting betaald. Regel dit door aangifte inkomstenbelasting voor ondernemers te doen.

Belastingaangifte is in sommige gevallen verplicht. De Belastingdienst stuurt een brief als je verplicht bent om belastingaangifte te doen. Het kan zijn dat je geen post ontvangt, check dan digitale Berichtenbox op de website van MijnOverheid (Deze link gaat naar een externe website). Ook zonder (digitale) brief kan het voorkomen dat je belastingaangifte moet doen. Bekijk goed in welke situaties belastingaangifte verplicht is. Dit kun je controleren op de pagina van ''Moet ik aangifte inkomstenbelasting doen?'' op de website van de Belastingdienst (Deze link gaat naar een externe website).

13. Abonnementen en contracten afsluiten en achteraf betalen

Nu je 18 jaar bent, ben je zelf financieel verantwoordelijk. Je hebt nu geen toestemming meer nodig van je ouders bij het afsluiten van een contract of abonnement voor bijvoorbeeld je telefoon of de sportschool. Dit geldt ook voor het achteraf betalen van online aankopen via bijvoorbeeld Klarna of Riverty. Hierdoor ben je ook zelf verantwoordelijk voor eventuele schulden. Dit betekent bijvoorbeeld dat een telefoonaanbieder bij jou aanklopt als je je abonnement niet op tijd betaalt. Pas dus goed op dat je voldoende geld op je rekening hebt om de abonnementen die je afsluit en de betaalverzoeken die je open hebt staan te kunnen betalen.

14. Stemmen bij verkiezingen

Vanaf je 18e mag je stemmen als er verkiezingen zijn. Zoals de Tweede Kamerverkiezing of de gemeenteraadsverkiezing. Je krijgt dan een stempas thuisgestuurd. Met de stempas en een identiteitsbewijs kan je stemmen. Je bent niet verplicht om te stemmen, maar het is wel belangrijk om te doen. Het is namelijk jouw kans om mee te beslissen over de toekomst.

Ook kan je jezelf verkiesbaar stellen vanaf je 18e, of een politieke partij oprichten.

Op de pagina van verkiezingen op de website van de Rijksoverheid (Deze link gaat naar een externe website) lees je meer over welke verkiezingen er allemaal zijn. Lees op onze pagina over verkiezingen meer over stemmen in de gemeente Vijfheerenlanden.

15. Kinderalimentatie (als je ouders gescheiden zijn)

Zijn je ouder gescheiden en ontvangt één van hen kinderalimentatie? De alimentatie stopt als jij een (bij)baan hebt en je in ieder geval het minimumloon verdient.

Als je geen baan hebt of je minder dan het minimumloon verdiend kan je vanaf je 18e zelf de kinderalimentatie ontvangen. Dit regel je met je ouders. De kinderalimentatie stopt uiterlijk als je 21 jaar wordt.

16. Aansprakelijkheidsverzekering afsluiten

Als je 18 jaar bent, ben je zelf aansprakelijk voor schade. Dat betekent dat je zelf moet betalen als je schade veroorzaakt aan anderen. Hiervoor kan je een aansprakelijkheidsverzekering afsluiten. Je bent dan verzekerd voor de kosten als je schade bij anderen veroorzaakt. Het afsluiten van een aansprakelijkheidsverzekering is niet verplicht.

Als je thuis woont of studeert val je meestal onder de verzekering van je ouders. Ga dit na bij de verzekeraar en check de voorwaarden, zoals de leeftijdsgrens.

Kijk voor meer informatie over het afsluiten van een aansprakelijkheidsverzekering op de pagina van aansprakelijkheidsverzekering op website van de Consumentenbond (Deze link gaat naar een externe website).

17. Inboedelverzekering afsluiten

Als je op jezelf woont, wil je misschien een inboedelverzekering hebben. Dit is niet verplicht. Met een inboedelverzekering zijn de spullen in je huis (inboedel) verzekerd tegen schade. Zo’n verzekering vergoedt verloren en kapotte spullen na een brand, maar ook na diefstal, noodweer of een explosie. Je bent alleen verzekerd voor schade aan spullen op het adres waarop je verzekering is afgesloten. Spullen die op een ander adres staan, zijn dus niet verzekerd.

Bij sommige verzekeraars kan je jouw inboedel tegen een kleine premie meeverzekeren via de verzekering van je ouders. Kijk voor meer informatie over het afsluiten van een inboedelverzekering op de pagina van inboedelverzekering op de website van de Consumentenbond (Deze link gaat naar een externe website).

18. Reisverzekering afsluiten

Ga je op reis zonder je ouders? Check dan bij je ouders of je nog bij hen bent meeverzekerd op de reisverzekering. Is dit niet zo? Dan wil je misschien zelf een reisverzekering afsluiten. Je verzekert jezelf dan tegen onverwachte kosten tijdens je vakantie in Nederland of het buitenland. Het verschilt per verzekeraar wat er precies wordt gedekt. Vaak ben je in ieder geval verzekerd tegen vermissing of diefstal van je bagage. Maar je kan bijvoorbeeld ook ziektekosten die je in het buitenland maakt meeverzekeren. Bekijk daarom ook goed wat je zorgverzekering dekt als je medische hulp nodig hebt in het buitenland.

Kijk voor meer informatie over het afsluiten van een reisverzekering op de pagina van reisverzekering op de website van de Consumentenbond (Deze link gaat naar een externe website).