Ir. D.S. Tuijnmanweg Vianen

Veelgestelde vragen

Wet- en Regelgeving

Wat is de Spreidingswet?

De Spreidingswet is een wet die gemeenten verplicht om vluchtelingen op te vangen. Het doel is om voldoende opvangplekken te creëren die beter verdeeld zijn over heel Nederland. De Spreidingswet is op 1 februari 2024 in werking getreden.

Wat betekent de Spreidingswet voor de gemeente Vijfheerenlanden?

De gemeente Vijfheerenlanden moet 338 vluchtelingen opvangen voor 1 juli 2025. Dit aantal is vastgesteld in het Verdeelbesluit op 20 december 2024 door de voormalig minister van Asiel en Migratie, Faber.

Hoeveel vluchtelingen worden momenteel opgevangen in Vijfheerenlanden?

Momenteel worden 100 vluchtelingen opgevangen in de locatie Lage Biezenweg in Vianen. Volgens het Verdeelbesluit moet de gemeente Vijfheerenlanden nog 238 plekken realiseren.

Wat gebeurt er als de gemeente de doelstelling voor 1 juli 2025 niet haalt?

Het is nog niet bekend welke sancties er volgen als de gemeente het niet haalt. Het risico bestaat dat het Rijk/provincie plekken gaat aanwijzen.

Wat gebeurt er als de Spreidingswet stopt?

De gemeente Vijfheerenlanden blijft humane opvang bieden aan mensen die dit nodig hebben, ook als de Spreidingswet stopt.

Locatiekeuze

Hoe worden nieuwe opvanglocatie(s) gekozen?

De gemeente onderzoekt samen met het COA meerdere mogelijke opvangplekken verspreid over de kernen. Hiervoor heeft de gemeenteraad kaders vastgesteld. Echter zijn wij afhankelijk van de beschikbare en geschikte locaties.

Wat maakt de Ir. D.S. Tuijnmanweg 1d-3-5 in Vianen geschikt als opvanglocatie?

Het pand Ir. D.S. Tuijnmanweg 1d-3-5 in Vianen kan mogelijk eind 2025 als noodopvang in gebruik genomen worden. De binnen de Spreidingswet voorgeschreven datum van 1 juli 2025 hebben we niet gehaald, maar we hadden als gemeente op dat moment wel een concreet plan wat uiteindelijk resulteert in een duurzame opvang voor de duur van 15 jaar. De locatie biedt voor de reguliere duurzame opvang ruimte aan 338 vluchtelingen, waarmee we direct voldoen aan de opgave die volgt uit het Verdeelbesluit vanuit de Spreidingswet.

Wat is de meerwaarde van de opvanglocatie?

Een vluchtelingenopvang kan bijdragen aan de lokale economie doordat vluchtelingen op termijn mee kunnen werken in sectoren met personeelstekorten. Gemeenten ontvangen vaak extra financiële middelen van de overheid, wat ook ten goede kan komen aan lokale voorzieningen. Lokale bewoners raken vaak meer betrokken via vrijwilligerswerk en sociale projecten, wat de gemeenschapszin versterkt. Zo ontstaat er op lange termijn een wederzijdse verrijking tussen vluchtelingen en de gemeenschap.

Zijn er nog andere locaties overwogen en waarom zijn deze afgevallen?

Ja, er zijn andere locaties onderzocht waarbij rekening gehouden is met de kaders die door de raad zijn meegegeven. Gebleken is dat binnen de kaders van de raad (kleinschalig en verspreid) de volledige opgave niet haalbaar is. Dit door gebrek aan beschikbare en geschikte locaties, de financiële voorwaarden die aan het COA zijn opgelegd en de termijnen uit de Spreidingswet. Onder andere in Leerdam zijn er locaties onderzocht, maar bleken deze locaties niet geschikt.

De locatie Ir. D.S. Tuijnmanweg 1d-3-5 in Vianen maakt het mogelijk om binnen de kaders die de Spreidingswet voorschrijft de opgave in te vullen.

Wat gebeurt er met de opvanglocatie aan de Lage Biezenweg 1 in Vianen?

Wanneer de werkzaamheden aan de Ir. D.S. Tuijnmanweg 1d-3-5 in Vianen volledig gereed zijn (na ongeveer 2 jaar) wordt de opvang getransformeerd van noodopvang naar reguliere duurzame opvang. Het pand is dan gereed om 338 vluchtelingen op te vangen. De bewoners van de Lage Biezenweg 1 in Vianen zullen dan gefaseerd verhuizen naar de Ir. D.S. Tuijnmanweg. Uiteindelijk sluit de Lage Biezenweg 1 in Vianen wellicht eerder dan de beoogde sluitingsdatum als opvanglocatie.

Wat gebeurt er met de vluchtelingen op de Lage Biezenweg?

Op de lange termijn zullen de plekken die nu in de Lage Biezenweg beschikbaar zijn, verhuizen naar nieuwe opvanglocatie(s).

Waarom wordt de opvanglocatie voor zoveel jaar neergezet?

De gemeente Vijfheerenlanden en het COA zetten in op een duurzame opvanglocatie waar kwaliteit van leven en veiligheid gewaarborgd is. Door de grootte van de locatie, het aantal op te vangen vluchtelingen en duur van de opvang kan een hoog voorzieningenniveau behaald worden. Samen met het COA wordt ingezet op taallessen, gezondheidszorg, maatschappelijke begeleiding en werkgelegenheidsprogramma's.

Hoe wonen vluchtelingen in de opvang?

De opvang van vluchtelingen in een duurzame locatie is vrij sober, zeker vergeleken met een Nederlandse woning. In azc’s is het gebruikelijk dat meerdere gezinnen of personen bij elkaar wonen in een unit van ongeveer 80 vierkante meter. Ze delen een woonkamer, keuken en badkamer. De kamers zijn voorzien van noodzakelijke inrichting zoals bedden, tafels en stoelen.

Waarom wordt er niet gekozen voor meer kleinschaliger opvanglocaties?

Om kleinschalige opvanglocaties te realiseren binnen de opgaven die de gemeente Vijfheerenlanden binnen de Spreidingswet heeft, namelijk het opvangen van 338 vluchtelingen, zijn erg veel locaties nodig. Het aantal beschikbare en geschikte locaties zijn niet beschikbaar binnen de kernen in de gemeente Vijfheerenlanden.

Veiligheid

Hoe zit het met veiligheid?

Van maandag tot en met vrijdag van 08.00 tot 17.00 uur is er locatiemanagement aanwezig voor de dagelijkse aansturing en begeleiding op de locatie. Daarnaast is er 24 uur per dag beveiliging. Dit om de opvang voor zowel de omwonenden en omliggende partijen als vluchtelingen goed en veilig te laten verlopen. De locatie is vanaf de opening 24/7 bereikbaar als u iets wilt melden of bespreken. Deze gegevens worden uiteraard gedeeld zodra de locatie opent.

Hoe wordt sociale overlast voorkomen?

Door de huidige manier van berichtgeving in de Nederlandse media is het logisch dat u zich zorgen maakt over overlast. Toch blijkt uit verschillende onderzoeken dat de meeste gemeenten met een opvanglocatie van deze grootte geen overlast van vluchtelingen ervaren.* Buurtbewoners zijn volgens dit onderzoek meestal positief over de opvanglocatie en hulpvaardig bij vluchtelingen.

Mocht er wel sprake zijn van overlast dan is de aanpak hiervan een gezamenlijke aanpak met gemeente, het COA, politie en indien nodig het Rijk. Er zijn landelijke en lokale maatregelen (Deze link gaat naar een externe website) en een aanpak van overlast op de opvanglocaties (Deze link gaat naar een externe website). Voor dat laatste is het COA verantwoordelijk. De maatregelen die worden getroffen variëren van een correctiegesprek tot plaatsing in een speciale handhavings- en toezichtlocatie. Als er buiten de opvanglocatie incidenten spelen waar bewoners van de locatie bij betrokken zijn, is er contact tussen het COA en de gemeente, politie of het Openbaar Ministerie.

Regelmatig overleg met inwoners en ondernemers blijkt belangrijk om goed zicht te houden op de overlast buiten een opvanglocatie. Al vóór de opening van de opvanglocatie, starten we als gemeente samen met het COA een kerngroepoverleg op met inwoners, ondernemers en betrokken partijen. Zo kan er goed ingespeeld worden op signalen uit de buurt en kunnen vragen en zorgen besproken worden.
* bronnen: rondgang van NU.nl (Deze link gaat naar een externe website) en onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen (Deze link gaat naar een externe website).

Wie is verantwoordelijk voor de opvang?

Het COA en de gemeente is verantwoordelijk voor de vluchtelingen die naar deze opvanglocatie komen en hier verblijven. Medewerkers van het COA begeleiden de vluchtelingen tijdens hun verblijf in deze locatie. Er is 24 uur per dag beveiliging aanwezig.

Welke maatregelen worden genomen om de opvang goed te beheren?

Er worden verschillende maatregelen genomen om de opvang goed te beheren, zoals strikte huisregels, dagbesteding, onderwijs, veiligheid en beveiliging.

Ervaring leert dat vluchtelingen die een goede dagbesteding hebben in de vorm van o.a. werk en onderwijs goed integreren en niet tot overlast zijn in de omgeving. Hier wordt maximaal op ingezet.

Daarnaast zal er op locatie camerabewaking zijn, 24/7 beveiliging en er is een nauw samenwerkingsverband tussen de locatiemanager, de gemeente, handhaving, politie en de kerngroep waarbij meteen kan worden bijgestuurd wanneer dit noodzakelijk is.

Wat gebeurt er bij incidenten of overlast?

Incidenten worden geregistreerd en opgevolgd door het COA, eventueel in samenwerking met politie of hulpdiensten. Er zijn gedrags- en huisregels voor bewoners en sancties bij overtreding. Het COA informeert de gemeente.

Is er toezicht op de opvanglocatie?

Ja, COA-medewerkers zijn dagelijks aanwezig. Er is 24/7 beveiliging aanwezig.

Hoe wordt de samenwerking met politie en handhaving geregeld?

Gemeente, COA en politie maken afspraken over toezicht, meldingen en inzet bij incidenten. Dit gebeurt via een lokaal veiligheidsplan.

Omgeving en participatie

Hoe worden inwoners en ondernemers betrokken bij de opvang van vluchtelingen?

De gemeente blijft in gesprek met inwoners en ondernemers. Er wordt een kerngroep gevormd met inwoners en ondernemers om te informeren en te overleggen.

Hoe wordt de omgeving betrokken bij de planvorming en besluitvorming?

We houden conform in de raad is vastgesteld vast aan een proces waarbij eerst een besluit wordt genomen over de locatie van de asielopvang, waarna de omgeving wordt geïnformeerd en uitgenodigd voor informatieavonden en kerngroepoverleggen. Het doel van deze gesprekken is om in de verdere uitwerking rekening te kunnen houden met de ideeën en zorgen van omwonenden en omliggende bedrijven/instellingen en deze, waar mogelijk, in samenspraak met hen uit te werken. De ‘wat’ staat vast, over de ‘hoe’ gaan we met elkaar in gesprek. Dit proces is in lijn met de participatie die werd toegepast in Lexmond, Kedichem en aan de Lage Biezenweg in Vianen en legt de nadruk op goede informerende communicatie na besluitvorming.

Welke informatiemomenten zijn er gepland voor omwonenden?

Op 14 juli 2025 is er een informatieavond voor inwoners en ondernemers gepland, waar na een plenair vraaggesprek een inloopplein is waar vragen gesteld kunnen worden. Hier kan ook worden aangemeld voor de kerngroep. Aanmelden voor de informatieavond is noodzakelijk en kan via DigiD tot en met vrijdag 11 juli 12.00 uur. Ondernemers kunnen zich aanmelden via eHerkenning. Vermeld hierbij uw (bedrijfs)naam en adres. Zonder aanmelding is deelname aan de informatieavond niet mogelijk.

Aanmelding informatieavond (DigiD) (Deze link gaat naar een externe website)

Aanmelding informatieavond (eHerkenning) (Deze link gaat naar een externe website)

Wat zijn de ervaringen met eerdere participatietrajecten bij vluchtelingenopvang in de gemeente?

Ervaring leert dat er vanuit de omgeving van een beoogde opvanglocatie in beginsel veel weerstand was. Dit kwam hoofdzakelijk voort uit onwetendheid en angst. De weerstand nam zowel in Kedichem, Lexmond als in Vianen snel af toen de vluchtelingen eenmaal gehuisvest werden en men daadwerkelijk ervoer dat er weinig tot geen overlast was. De kerngroep overleggen werden als erg prettig ervaren, daar er een luisterend oor was en er daadwerkelijk met zorgen iets gedaan werd.

Hoe kunnen bewoners hun zorgen of ideeën delen?

Op de informatieavond kunt u uw zorgen of ideeën met ons delen. Ook kunt u deze aan ons kenbaar maken via asielopgave@vijfheerenlanden.nl. Daarnaast kunt u zich opgeven voor de kerngroep.

Wordt er een klankbordgroep of bewonerscommissie opgericht?

We richten een kerngroep op voor inwoners en ondernemers van de Ir. D.S. Tuijnmanweg 1d-3-5 in Vianen. Met de kerngroep komen we regelmatig samen om te bespreken wat er leeft en met elkaar tot oplossingen te komen.

Wij als inwoners zijn het niet eens met de komst van deze opvanglocatie. Wat nu?

Het is vervelend dat u niet achter deze keuze van het college en de gemeenteraad staat. Als gemeente staan wij voor humane opvang, ook als de Spreidingswet stopt. Dit hebben we in de zomer van 2024 met onze inwoners gedeeld. Graag gaan we met u in gesprek. Dit kan op het informatieplein op de informatieavond op 14 juli 2025. Tijdens deze avond kunnen inwoners en ondernemers zich aanmelden voor de kerngroep. Deze groep zal regelmatig bij elkaar komen.

Zo blijven we met elkaar in overleg en zoeken naar oplossingen wanneer knelpunten worden ervaren en verduidelijken we zaken die daarom vragen. Het belangrijkste is dat we met elkaar de kansen zien en vinden voor de toekomst.

Wordt mijn huis minder waard met een vluchtelingenopvang in de buurt?

Uw zorgen zijn begrijpelijk. Onderzoek wijst uit dat dit bij opvanglocaties erg meevalt, zeker waar de locatie van tijdelijke aard is. Als de gewenning er bij inwoners is, is de invloed vaak nihil.
Mocht u het vermoeden hebben dat in uw geval uw huis minder waard wordt, kunt u een verzoek om nadeelcompensatie indienen. Als uit de beoordeling blijkt dat aan de voorwaarden wordt voldaan, dan heeft u recht op een tegemoetkoming in de waardevermindering.

U leest hier meer over op onze pagina Planschade of nadeelcompensatie aanvragen.

Integratie

Wat doet de gemeente aan integratie?

Bij de ontwikkeling van locaties wordt gekeken naar de mogelijkheden voor werk, de Nederlandse taal leren en participatie met inwoners.

Hoe worden vluchtelingen op de hoogte gebracht van de Nederlandse regels- en wetgeving?

Direct na aankomst in de opvang heeft een nieuwe bewoner een gesprek waarin zijn rechten, plichten en de huisregels worden uitgelegd. Dit gesprek is bedoeld om bewoners bewust te maken van de Nederlandse wet- en regelgeving en de consequenties van overtredingen. Deze gesprekken herhalen zich de daaropvolgende periode zolang de vluchteling in de opvang verblijft.

Hoe wordt gezorgd voor integratie?

Het is van belang dat vluchtelingen een goede start kunnen maken in onze gemeente op het gebied van integratie. Ervaring leert dat integratie het beste verloopt wanneer mensen een zinvolle daginvulling hebben, zoals werk, vrijwilligerswerk of onderwijs. Dit voorkomt daarnaast verveling en/of overlast in de omgeving.

Samen met onze partners werken we aan een breed aanbod van activiteiten en mogelijkheden die bijdragen aan de integratie. Daarnaast ondersteunen wij initiatieven die zorgen voor verbinding tussen vluchtelingen en inwoners. Integratie is een proces dat gezamenlijk vormgegeven wordt, we nodigen inwoners daarom van harte uit om hieraan bij te dragen.

Mogen vluchtelingen werken?

De meeste vluchtelingen willen graag werken en veel werkgevers hebben personeel hard nodig in de huidige krappe arbeidsmarkt. Vluchtelingen mogen na zes maanden in de asielprocedure in Nederland onder voorwaarden werken. Een voorwaarde is dat zij zijn ingeschreven in de Basisregistratie Personen en beschikken over een BSN-nummer. Hiermee kunnen praktische zaken geregeld worden zoals het openen van een bankrekening en solliciteren voor een baan. Een andere voorwaarde om te kunnen werken is dat werkgevers een tewerkstellingsvergunning (TWV) moeten aanvragen bij het UWV. Vluchtelingen uit Oekraïne hoeven geen asielprocedure te doorlopen en mogen vanuit Europese bepalingen direct aan de slag.

Wat doen vluchtelingen als ze niet mogen werken?

Er wordt ingezet op taallessen en dagbesteding. Met een vreemdelingenidentiteitsbewijs kunnen bewoners aan de slag als vrijwilliger in de buurt. Bijvoorbeeld in het buurtcentrum, wandelen met ouderen, tuinen opknappen, mensen met een kleine beurs helpen verhuizen of groente telen in de buurttuin. Op 38 locaties (van de ruim 280) heeft het COA Meedoenbalies om bewoners te begeleiden in activiteiten en vrijwilligerswerk. Het streven is om 80% van de bewoners te begeleiden naar vrijwilligerswerk of activiteiten buiten de deur en op veel meer locaties een Meedoenbalie te kunnen openen.

Wat doet het COA om vluchtelingen voor te bereiden op het leven en werken in Nederland?

Mensen die tijdens hun asielprocedure hebben gewerkt, vrijwilligerswerk hebben gedaan en taallessen hebben gevolgd, integreren sneller. Daarom biedt het COA, in samenwerking met landelijke en lokale partners, haar bewoners een dagbesteding aan die hen voorbereidt op de toekomst in Nederland of in het land van herkomst. Vluchtelingen met een grote kans op een verblijfsvergunning, starten bijvoorbeeld zo vroeg mogelijk met taallessen en kinderen gaan binnen drie maanden naar school. Statushouders volgen in de asielopvang het programma ‘Voorinburgering’ met onder meer Nederlands als tweede taal (NT2), lessen ‘Kennis van de Nederlandse maatschappij’ en de introductiemodule ‘Arbeidsmarkt en participatie'.

Beheer en organisatie

Hoe wordt de opvang gefinancierd en welke rol speelt het COA hierbij?

• De opvanglocatie is kostenneutraal voor onze gemeente.
• De financiering van asielopvang in Nederland wordt voornamelijk geregeld door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Het COA is financieel verantwoordelijk voor het pand en de exploitatie van de opvanglocatie.
• De gemeente ontvangt vanuit het COA een financiële vergoeding waarbij de uiteindelijke besteding in opdracht van de raad ten gunste zal komen aan de inwoners van Vianen.

Betrokkenheid en hulp

Hoe kan ik helpen?

Dit kan door bijvoorbeeld activiteiten te organiseren of een taalmaatje te worden.
Als u graag vrijwilligerswerk doet voor de opvanglocatie(s), kunt u contact opnemen met het COA via fmmzvianen@coa.nl.